مقاله ام در مورد حزب جمهوری اسلامی که در روزنامه اعتماد مورخ 30 بهمن ماه 1392 منتشر شد.
12 ارديبهشت 62 خبري متفاوت، تيتر بسياري از نشريات محدود آن زمان كشور شد. اولين كنگره حزب جمهوري اسلامي ايران اواخر ارديبهشت ماه 62 برگزار مي‌شود!خبري كه شايد بسياري پيش از آن انتظار اين خبر را داشتند اما به ناگاه خبر آن در ارديبهشت ماه سال 62 منتشر شد و حزب جمهوري اسلامي را در مرحله‌يي جديد از فعاليت‌هاي خود قرار داد. شايد به همين دليل هم بود كه آيت‌الله خامنه‌اي دبير كل وقت حزب جمهوري اسلامي ( مقام معظم رهبري) در مصاحبه‌يي مطبوعاتي پيرامون كنگره اول حزب جمهوري اسلامي فرمودند: «تشكيل كنگره يك مقطع طبيعي در روند فعاليت يك حزب محسوب مي‌شود. كنگره به معناي ارتباط كادرهاي تصميم‌گيرنده با افراد و اعضاي حزب است. در حقيقت كنگره به معناي ريشه‌دار شدن و ريشه‌دار بودن حزب و نفوذ در اعماق جامعه است. حزب اگر به معناي واقعي يك حزب باشد يعني در اعماق جامعه، افرادي، علاقه‌منداني، اعضايي داشته باشد ناچار است كه نظر آنها را در مهم‌ترين مسائل حزب بداند و تصميم‌گيري را به آنها واگذار كند و اين مساله در كنگره عملي خواهد شد. بنابراين براي اينكه هدف از تشكيل كنگره را بيان كرده باشم بايد بگويم كه كنگره در حقيقت بخشي از حيات حزب و وسيله‌يي براي تداوم حزب محسوب مي‌شود. همان‌طوري كه قبلا گفتم كنگره براي حزب يك مقطع طبيعي است لكن اين كنگره به خاطر اينكه در فاصله زيادي با آغاز ولادت حزب تشكيل مي‌شود و به خاطر اينكه تاكنون چند بار مورد انتظار بوده و به دلايلي انجام نشده و به تاخير افتاده و همه برادران حزبي منتظر هستند كه كنگره تشكيل شود و اميدهايي به كنگره بسته‌اند فكر مي‌كنيم يك نفس جديدي به حزب خواهد داد. با شوراي مركزي كه منتخب اعضاي كنگره هستند، حزب مي‌تواند فعاليت بهتر و بيشتر و همه‌جانبه‌تري را در زمينه اهداف خودش شروع نمايد و ان‌شاءالله در زمينه‌هاي معنوي كه همان هدف‌هاي اصلي حزب به شمار مي‌رود پيشرفت‌هايي را به دست آوريم.»
كنگره اول حزب جمهوري اسلامي در شرايطي برگزار مي‌شد كه اختلافات در حزب جمهوري در حال اوج گرفتن بود و مخالفان حزب نيز از هيچ فرصتي براي تخريب حزب و رهبران آن فروگذار نمي‌كردند. شايد به همين دليل هاشمي‌رفسنجاني نيز در كنفرانس خبري خود پيرامون تشكيل كنگره اول حزب جمهوري اسلامي گفت: «حزب جمهوري اسلامي به خاطر نقشي كه دارد بي‌دشمن نبود و نيست. در آستانه اين كنگره، دشمن به هر عملي كه مي‌تواند به تضعيف كنگره يا حزب بينجامد حتي تحت‌الشعاع قرار دادن اخبار كنگره دست خواهد زد. آنهايي كه در روزهاي اول تولد حزب جمهوري اسلامي آنقدر هياهو و دفتر حزب را منفجر كردند و آن همه شهيد از ما گرفتند و آن همه اهانت به شهيد بهشتي روا داشتند و ما را مورد تعرض همه‌گونه اتهامات قرار دادند، اكنون ممكن است در شكل و شمايل و لباس و شيوه جديدي برخورد كنند. حزب جمهوري اسلامي كه در مدت كوتاهي ?? شهيد از شوراي مركزي و ??? شهيد از افراد موثر و هزار‌ها شهيد ديگر در جبهه‌ها داده، حزبي كه در زايل كردن ليبراليسم سهم عمده داشت، حزبي كه صد‌ها روحاني متعهد در كادر خود دارد، حزبي كه با اجازه امام به وجود آمده و مورد اعتماد امام است، حزبي كه در مجلس و دولت و جامعه و در روحانيت مقبول است و اعتبار دارد و حزبي كه با وجود همه فشار‌ها كوچك‌ترين ضعفي از خود نشان نداده است، اگر شكست بخورد، با كدام شرايط بهتر مي‌توان يك تشكل اسلامي درست كرد؟»
با تمام اما و اگرهايي كه پيرامون برگزاري كنگره اول حزب جمهوري اسلامي وجود داشت سرانجام در روز 20 ارديبهشت 1362 و تنها هشت روز پس از اعلام خبر رسمي برگزاري اين كنگره و در شب مبعث پيامبر مكرم اسلام(ص) اولين كنگره حزب جمهوري اسلامي در اردوگاه شهيد باهنر تهران آغاز به كار كرد. كنگره‌يي كه به گفته عبدالله جاسبي (قائم‌مقام دبير كل وقت حزب جمهوري اسلامي) براي برگزاري آن با بسياري از مسوولان كشور هماهنگي‌هاي وسيعي به عمل آمده بود و از آن جهت اردوگاه شهيد باهنر تهران در نظر گرفته شده بود كه هم از پدافند خوبي به دليل نزديكي به جماران برخوردار بود و هم از آن جهت كه بتواند پذيراي بسياري از اعضاي حزب و دبيران استاني آن باشد. به دليل آنكه جمعيت فراواني براي شركت در اين كنگره دعوت شده بودند و برگزاري مطلوب آن از اهميت بالايي برخوردار بود. اما آن‌گونه كه هاشمي رفسنجاني در خاطرات خود آورده است كنگره با بي نظمي‌ها و ناهماهنگي‌هاي وسيعي آغاز به كار كرد: «ساعت پنج بعدازظهر به كنگره رفتيم. جلسه با دو ساعت تاخير شروع شد. با توجه به مهمانان فراوان و حساسيت داخلي و خارجي، اين تاخير زننده است. تا لحظات آخر هنوز وضع سالن نامرتب و سيستم صوتي نادرست بود. آيت‌الله خامنه‌اي گزارش خوبي از عملكرد حزب دادند كه تا حدودي ضعف‌ها را جبران كرد و بي نظمي را به حساب قلت امكانات حزب گذاشتند. انتخابات هيات رييسه انجام شد. من به عنوان نايب رييس، جلسه را تا آخر اداره كردم.»
آيت‌الله خامنه‌اي در بخشي از سخنراني خود در افتتاحيه كنگره اول حزب جمهوري بيان داشتند: «هدف‌هاي حزب همان هدف‌هاي انقلاب است و حزب براي تداوم انقلاب به وجود آمده است. بنيانگذاران حزب، وجود تشكلي اسلامي، انقلابي، مردمي، ارزشگرا و پايبند به محور امامت و رهبري را بهترين وسيله براي تحقق تداوم انقلاب تا پايان خط دانستند و حزب را براي اين مقصود بنا نهادند.»از شركت كنندگان در كنگره اول حزب جمهوري اسلامي مي‌توان به مهندس ميرحسين موسوي، نخست‌وزير وقت، اعضاي شوراي مركزي حزب، منتخبين حزب جمهوري اسلامي سراسر كشور و اعضاي هيات اجرايي حزب جمهوري اسلامي، چهره‌هايي چون آيت‌الله موسوي‌اردبيلي رييس ديوانعالي كشور، حجت‌الاسلام سيداحمد خميني فرزند بنيانگذار جمهوري اسلامي، تيمسار ظهيرنژاد رييس ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي ايران، سرهنگ صياد شيرازي فرمانده نيروي زميني، سرهنگ معين‌پور فرمانده نيروي هوايي، اعضاي شوراي عالي قضايي، اعضاي شوراي نگهبان، چند تن از وزرا، جمعي از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي، گروه زيادي از ائمه جمعه و جماعات كشورمان، استانداران، تعدادي از سفرا و كارداران كشورهاي خارجي در جمهوري اسلامي ايران، خانواده‌هاي شهدا و تني چند از مقامات لشكري و كشوري اشاره كرد. هاشمي رفسنجاني در خاطرات خود از بي‌رغبتي حضرت امام(ره) درباره برگزاري كنگره اول حزب مي‌گويد: «پيش‌ازظهر، همراه مسوولان كشور و كنگره حزب جمهوري اسلامي با امام ملاقات داشتيم. براي تبريك روز مبعث، آيت‌الله خامنه‌اي تبريك گفتند و امام صحبت‌هايي كه بيشتر مطالب عرفاني بود، ايراد فرمودند. انتظار داشتيم از كنگره حزب هم حرفي بزنند كه نزدند و لابد سوژه‌يي به دست مخالفان حزب مي‌دهد.»
همچنين هاشمي از برخي دست‌هاي پنهان درباره مخالفت با حزب جمهوري اسلامي اين‌گونه مي‌گويد: «احمد آقا (خميني) هم آمد و گفت كانال دوم تلويزيون سخنان گذشته امام را كه تعرض عليه حزب (جمهوري اسلامي) دارد، گذاشته است. لابد دستي در كار است، و – اين را از خود امام نقل كرد-به اخوي محمد (مدير عامل سازمان صدا و سيما) تذكر دادم كه رسيدگي كند!
دومين روز كنگره حزب جمهوري اسلامي بيشتر به بحث و بررسي و تصويب برخي مواد اساسنامه پيشنهادي و بحث و تبادل نظر درباره آيين‌نامه انتخابات شوراي مركزي و شوراي داوري حزب گذشت. با تصويب آيين‌نامه‌ها، كميسيون‌هاي مختلف حزب تشكيل و اعضا بنا به علايق و سوابق خود در يكي از اين كميسيون‌ها به پيگيري فعاليت‌هاي حزبي خود پرداختند. بحث و تبادل‌نظر درباره مواضع حزب در حوزه‌هاي مختلف سياسي، عقيدتي، سياست خارجي، قضايي، اقتصادي، اجتماعي، نظامي و انتظامي در قالب هشت كميسيون و ?? كميته، انتخاب اعضاي شوراي مركزي و تعيين رئوس خط‌مشي حزب براي دو سال آينده (تا كنگره بعدي) از جمله مواردي بود كه در چهار روز كنگره حزب جمهوري اسلامي مورد بررسي و تصويب قرار گرفت. انتخابات شوراي مركزي حزب سرانجام در روز آخر كنگره در 24 ارديبهشت 62 برگزار شد و تركيب شوراي مركزي كنگره اول حزب جمهوري مشخص شد. كنگره دوم حزب جمهوري اسلامي در سال 1364 در مسجد مدرسه عالي شهيد مطهري بهارستان تهران برگزار شد اما برگزاري اين كنگره از يك سال قبل از آن درگير حواشي‌اي شده بود كه باعث شد آيت‌الله هاشمي رفسنجاني با وساطت آيت‌الله خامنه‌اي ( مقام معظم رهبري) حاضر به شركت در اين كنگره شود و به دليل همين اختلاف‌نظر‌ها در كنگره دوم تركيب شوراي مركزي حزب تغيير نكرد و همان تركيب شوراي مركزي به كار و فعاليت خود ادامه داد. اصل ماجراي اختلاف درباره كنگره دوم حزب نيز به آذر ماه سال 63 و زماني بر مي‌گردد كه اعضاي اصلي جناح چپ حزب از جمله آقايان: ميرحسين موسوي، جواد اژه‌يي، محمدرضا بهشتي، مسيح مهاجري و ابوالقاسم سرحدي‌زاده در نامه‌يي خطاب به دبير كل وقت حزب جمهوري اسلامي (آيت‌الله سيد علي خامنه‌اي) مواردي را مطرح مي‌كنند و در آخر نامه قيد كردند اگر موارد مطرح شده در آن نامه برطرف نشود آنها از شركت در كنگره دوم حزب خودداري خواهند كرد. اعضاي جناح چپ حزب در نامه مورخه 4 آذر 1362 به مواردي از جمله بي‌برنامگي در حزب و روشن نبودن برنامه‌ها و همچنين اهميت ندادن به مصوبات و برنامه‌هاي تاييد شده در حزب انتقاد مي‌كنند و همچنين به نفس تشكيل حزب جمهوري اسلامي در سال 57 اشاره و بيان مي‌كنند با گذشت بيش از پنج سال از تشكيل حزب جمهوري اسلامي در بسياري موارد حزب نتوانسته است به اهداف از پيش تعيين شده دست پيدا كند!در آخر نامه نيز با اشاره به در پيش بودن كنگره دوم حزب اين‌گونه آمده بود: «ضمن ابراز تاسف از جرياناتي كه هم‌اكنون حزب را به سمتي سوق مي‌دهد كه مسلما دچار انحرافي اصولي نسبت به اهداف و مواضع تعيين‌شده در آغاز حركت خويش شده است، به اطلاع جنابعالي مي‌رسانيم كه شركت در كنگره آينده حزب را به منزله صحه گذاشتن بر آنچه گذشته است مي‌دانيم و اين عمل نيز براي ما مقدور نخواهد بود.»
اينچنين بود كه برگزاري كنگره‌هاي اول و دوم حزب جمهوري اسلامي نيز نه‌تنها نتوانست از اختلاف در حزب جلوگيري كند بلكه خود به بهانه‌يي براي اختلافات بيشتر و بهانه‌گيري در حزب جمهوري تبديل شد.
منابع در روزنامه موجود است
حکایت این روزها 
بیان دیدگاه